17 października w Światowym Centrum Słuchu w Kajetanach rozpoczął się w 4. Kongres „Zdrowie Polaków” 2022, pod hasłem „Profilaktyka zdrowotna i innowacyjne rozwiązania w ochronie zdrowia”. 

Główne przesłanie dotyczy edukacji społecznej, bez której same kadry i nakłady na naukę czy medycynę nie zapewnią optymalnych efektów. Nie osiągniemy bezpieczeństwa zdrowotnego dla wszystkich bez rozsądnego odwołania się do odpowiedzialnych postaw prozdrowotnych, które musimy nieustannie kreować w społeczeństwie.  

„Celem tegorocznego Kongresu jest prezentacja współczesnych możliwości medycyny oraz budowanie postaw prozdrowotnych poprzez wdrażanie różnorodnych programów profilaktycznych. Ważne miejsce w dyskusji zajmie także prezentowanie różnych strategii działania instytucji państwowych, samorządowych, naukowych, klinicznych oraz grup ekspertów, organizacji pacjentów, które miały, mają, a w szczególności będą miały wpływ na kondycję naszego społeczeństwa.” – powiedział na powitanie prof. Henryk Skarżyński, przewodniczący Rady Programowej Kongresu.

Prezes Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego Krzysztof Przybył na otwarciu Kongresu Zdrowie Polaków

W uroczystości otwarcia Kongresu brał udział prezes Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego Krzysztof Przybył, który przypomniał zebranym, że celem statutowym Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego jest m.in. promowanie polskich osiągnięć z zakresu innowacyjności i nauki, a na przestrzeni ponad 30 lat działalności wiele przedsięwzięć z dziedziny medycyny i usług medycznych zostało wyróżnionych Godłem „Teraz Polska”.

- Sytuacja w systemie ochrony zdrowia może ulec poprawie dzięki szerszemu stosowaniu najnowszych technologii, czego dobitnym przykładem jest Laureat Godła „Teraz Polska” - Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu pod kierownictwem prof. Henryka Skarżyńskiego, który powołał Światowe Centrum Słuchu w Kajetanach. – powiedział w swoim wystąpienia Krzysztof Przybył. Podkreślił, że takie osiągnięcia są możliwe jedynie we współpracy naukowców, biotechnologów, lekarzy i inżynierów.  Ponadto potrzebny jest system ustawicznego szkolenia medyków oraz, oczywiście, sprawny model finansowania nowoczesnych terapii. Pacjent powinien mieć świadomość najnowszych możliwości leczenia, ale także  powinien znać wagę profilaktyki i  brać w niej aktywny udział.

Kluczową kwestią dla podnoszenia stanu zdrowia Polaków  jest szeroka edukacja zdrowotna oraz odpowiednio wdrażana profilaktyka odpowiadająca potrzebom zdrowotnym obywateli. Tym bardziej jest to istotne, gdyż według Narodowego Testu Zdrowia Polaków, przeprowadzonego na próbie 400 tys. respondentów, nisko oceniamy swój stan zdrowia fizycznego i psychicznego, bo jedynie na 55 punktów w 100-stopniowej skali (przed pandemią wskaźnik ów wynosił 62 punkty).  Polacy w większości deklarują, że chętniej sięgaliby po porady lekarskie, gdyby nie bariery finansowe i trudność z dostępem do lekarzy specjalistów.

- Obywatel o dobrym stanie zdrowia oznacza mniej wydatków państwa na leczenie, rehabilitację oraz na zasiłki chorobowe. Wszyscy zasługujemy na życie dobrej jakości. – zakończył wystapienie prezes Przybył.

Debata „Edukacja zdrowotna w profilaktyce chorób”

Prezes Fundacji Krzysztof Przybył wraz z prof. Henrykiem Skarżyńskim i Pawłem Rabiejem prowadzili debatę „Edukacja zdrowotna w profilaktyce chorób” z udziałem przedstawicieli samorządów. Wśród prelegentów byli: wiceprezydent Katowic Waldemar Bojarun, wicemarszałek województwa opolskiego Zuzanna Donath-Kasiura, członek zarządu województwa pomorskiego Agnieszka Kapała-Sokalska, wiceprezydent m.st. Warszawy Renata Kaznowska, kierownik referatu ds. promocji i ochrony zdrowia w Wydziale Zdrowia i Profilaktyki Miasta Lublin Małgorzata Kępa-Mitura,  zastępca dyrektora Departamentu Rodziny, Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego Katarzyna Kosik-Gajewska, wicemarszałek województwa dolnośląskiego  Marcin Krzyżanowski oraz wicemarszałek województwa mazowieckiego Elżbieta Lanc.

Pandemia COVID-19 zwróciła uwagę na wiele wyzwań związanych ze zdrowiem, począwszy od organizacji systemu po rolę profilaktyki i edukacji zdrowotnej na każdym poziomie życia – od dzieciństwa po starość. Pokazała również konieczność współpracy i współdziałania na wielu polach, bowiem rosną oczekiwania i potrzeby zdrowotne Polaków, a starzenie się społeczeństwa wymaga rozwoju usług opiekuńczych.

Samorządy są najbliżej mieszkańców, a oczekiwanie długiego życia w dobrej jakości jest dzisiaj powszechne. Kluczem do tego, co podkreślają wnioski z każdego Kongresu Zdrowia Polaków, jest profilaktyka zdrowotna i edukacja dotycząca zdrowia – kształtowanie prozdrowotnych nawyków i postaw od najmłodszych do najstarszych lat, dbanie o zdrowie i kondycję, programy badań przesiewowych, wczesne wykrywanie chorób. Podczas debaty zastanawiano się co mogą praktycznie zrobić samorządy w zakresie edukacji zdrowotnej i profilaktyki zdrowia i jakie powinny być priorytety tych działań.

Samorządowcy skupili swoją uwagę na potencjale samorządu w kształtowaniu postaw prozdrowotnych i oceny czy jest on dobrze wykorzystywany; na wyodrębnieniu grup mieszkańców, które należy traktować priorytetowo. Zastanawiano się także  w jaki sposób zintensyfikować liczbę programów zdrowotnych oraz jakie oczekiwania należy adresować do  władz centralnych, aby profilaktyka i edukacja zdrowia rzeczywiście przyniosła oczekiwane rezultaty. 

Podsumowanie debaty przez Pawła Rabieja

Dyskusję podsumował Paweł Rabiej,  ekspert z zakresu konsultacji społecznych, który stwierdził, że samorząd to ważny gracz w obszarze profilaktyki prozdrowotnej. Niestety od dwóch lat liczba programów prozdrowotnych zmniejsza  się i warto byłoby zbadać dlaczego tak się dzieje. - Nie wszystkie samorządy, tak jak liderzy zgromadzeni na dzisiejszej debacie,  w sposób pełny korzystają ze swoich możliwości. A przecież mają duży potencjał instytucjonalny jako prowadzący szpitale czy zakłady opieki zdrowotnej. Mają też soft power, gdyż są najbliżej swoich mieszkańców, więc ich działania są najbardziej widoczne i skuteczne. Niektóre samorządy są liderami w tej dziedzinie i warto wymieniać się dobrymi praktykami. – powiedział Paweł Rabiej.

Następnie przedstawił wnioski, jakie warto wdrożyć. Po pierwsze, edukować od najmłodszych lat. Warto zabiegać, aby aspekty profilaktyki prozdrowotnej znalazły swoje miejsce w programie edukacji dzieci i młodzieży. Jest to wprawdzie postulat adresowany do rządu, ale samorząd także może dodać swoją cegiełkę w trakcie zajęć pozalekcyjnych.

Po drugie, realnie dbać o dzietność Polek i Polaków. Z badań wynika, że fundamentalne dla podjęcia decyzji o posiadaniu dzieci są m.in.: kwestie bezpieczeństwa zdrowotnego, opieki okołoporodowej oraz wsparcia przy metodach in vitro.

Po trzecie, pokazać pracodawcom ich rolę w profilaktyce chorób, pod warunkiem włączenia niektórych procedur do katalogu badań obowiązkowych dla pracowników.

Po czwarte, poprawić opiekę medyczną nad seniorami i ich samodzielnością w tej kwestii. Z badania PoLSenior 2 wynika, że seniorzy statystycznie odbywają zaledwie kilka wizyt rocznie, a mężczyźni rzadziej niż kobiety.

- Wprawdzie profilaktyka prozdrowotna jest przede wszystkim kwestią odpowiedzialności każdego obywatela za swoje zdrowie, ale samorząd, rząd, organizacje pozarządowe powinny pomagać, ułatwiać, przypominać, bo profilaktyka jest inwestycją społeczną. Pamiętajmy o tym. – podsumował Paweł Rabiej.